Tentoonstellingsruimte in ondergronds bassin watertoren

Het al jaren leegstaande, 100 jaar oude pomphuis met ondergronds waterbassin aan de voet van de Delftse watertoren is getransformeerd tot kunstcentrum RADIUS. Met respect voor het rijksmonument ontwierp DP6 een sfeervolle entree en een fascinerende tentoonstellingsruimte. In het ontwerp is grote aandacht besteed aan een minimale ecologische voetafdruk door gebruik van biobased materialen en low-tech installaties.

Cirkelvormige reinwaterkelder met prachtige kalktekening
Het Kalverbos waarin het watertorencomplex ligt is een waardevolle groene plek aan de noordkant van de binnenstad van Delft. Een plek met een rijke historie. Vroeger lag hier de vesting van Delft en in de 19e eeuw een begraafplaats. De karakteristieke watertoren stamt uit 1896 en maakt onderdeel uit van het beschermde stadsgezicht van Delft. In 1918 werd de watertoren uitgebreid met een pomphuis en een groot cirkelvormig waterbassin, de reinwaterkelder. Dit waterbassin ligt in de grond verzonken onder een talud en heeft een capaciteit van ruim twee miljoen liter drinkwater. De cirkelvormige betonnen muren zijn in de loop der tijd aangetast door het water en hebben hierdoor een prachtige kalktekening gekregen.

Ondergrondse tentoonstellingsruimte met minimale installaties
De ruige sfeer in de reinwaterkelder past heel goed bij de thematiek van kunstcentrum RADIUS, dat tentoonstellingen organiseert op het snijvlak van kunst en wetenschap, met de nadruk op klimaat, ecologie en de leefomgeving. De fascinerende tekeningen op de wanden zijn behouden en slechts op een paar punten zijn de wanden doorbroken, zodat er een goede routing in de 500 m2 grote ruimte ontstaat. De massa van de aarde wordt gebruikt voor de isolatie en het koelen van het complex, waardoor het weinig extra installaties nodig heeft. Aan het interieur zijn op strategische plekken geluid absorberende wanden toegevoegd in geperforeerd berken multiplex. Deze wanden stoppen het rondzingend geluid. Om de oorspronkelijke wanden en ruimtelijkheid intact te laten is er één cirkelvormig element toegevoegd onder het plafond, waarin de verlichting, data en projectoren zijn verwerkt. De bestaande betonnen onderhoudslooppaden worden gebruikt als bank en presentatievlak. Hieronder zijn, uit het zicht, de elektra- en verwarmingsinstallaties weggewerkt. 

Losstaand biobased inlands multiplex element in monumentaal pomphuis
De entree bevindt zich in het voormalige pomphuis. Hier is een element van biobased inlands multiplex toegevoegd, losstaand van het rijksmonument, zodat dit niet wordt aangetast. In dit element is de ontsluiting opgelost, ook herbergt het de boekwinkel. Zoetmulder voegde hier een aantal speciaal ontworpen interieurelementen van restmateriaal aan toe. Bezoekers komen op het maaiveld binnen en waaieren via het trappenhuis uit naar het ondergrondse bassin of naar de horeca op de entresol. Deze horeca kan in de toekomst nog worden uitgebreid met een transparant paviljoen op het talud; een vegetatiedak met beplanting dat geurt en kleurt in alle seizoenen, en bijdraagt aan de biodiversiteit van het Kalverbos.

Met de ontwikkeling van het pomphuis en de reinwaterkelder is een uniek, al heel lang leegstaand en vervallen monumentaal gebouw, nieuw leven ingeblazen. Verbeeldingskracht en doorzettingsvermogen van de private opdrachtgever hebben ervoor gezorgd dat het watertorencomplex een nieuwe publieke functie heeft gekregen: een waardevolle nieuwe groene verblijfsplek voor de Delftse gemeenschap.